Foto von CoWomen auf Unsplash
In einer Zusammenarbeit des Historischen Museums Saar mit dem Mundartring Saar entsteht eine Dokumentation der Dialekte im Saarland.
Dazu wird der in der Sprachwissenschaft oft verwendete Text "Nordwind und Sonne" (eine Fabel von Äsop) von Mundartsprechern aus verschiedenen Orten in den eigenen Dialekt übersetzt und vorgelesen. Somit liegen vergleichbare Beispiele in Text und in Ton vor.
Auf der folgenden Karte gibt es für jede Aufnahme eine Sprechblase, die man anklicken kann: Es erscheinen dann die Ortsnamen sowie die Namen
der Sprecher und Übersetzer. Beim Starten des Videos in der ausgewählten Sprechblase werden Sie den in Dialekt übersetzten Text hören und als
Text sehen.
Der Nordwénd ónn de Sónn
Der Nordwénd ónn de Sónn, die hann sisch mòò gestriit, wer van ihnen zwo wohl stärker wär.
Dòò és_e Wannerer, der méd_m warmen Mantel agezòò wòòr, de Wääsch vorbeigelauf.
Se sénn sisch aenisch genn, dass derjenisch der stärker wär, der de Wannerer dazou bréngen wérd, seine Mantel auszezéin.
Der Nordwénd hat geblòós wie ét nur gétt, awwer je meh er geblòòs hòt, desto meh éss der Wannerer in seinem Mantel verschwónn.
Endlisch hat der Nordwénd óffgenn.
Wai hat de Sónn de Lóft so greilisch scheen gewärmt, ónn schon kórz Zeit späder hat der Wannerer seine Mantel ausgedòòn.
Dòò hott der Nordwénd misse zougenn, dass de Sónn der Stärker van ihnen zwei wòòr.
Nordwénd on Sónn
Dén Nordwénd òn dé Sónn hann sich fréiher mòòl gestritt, wen vun den Zwaeien dé Stärkschden wär.
Dò és grad äeinen dé Wéh langscht getappt kòmm, dén hòtt én dicken, warmen Mantel un.
Wénd on Sónn sénn sich äeinich génn, datt dejenijen dé Stärkschden sénn sollt, den den Mann zwengen gäeht, sei Mantel auszézéihen
Sé hann sich greilich vill Méih génn, déi Zwaei.
Dén Nordwénd hätt geblòòs ó geblòòs, awwer je méi en geblòòs hott, em so feschder hätt dén Mann sei Mantel em sich gezou.
Off äemòòl hätt dann dén Nordwénd òffgénn missen.
Dé Sónn awwer hätt dé Lòft métt hieren warmen, haemlichen Strahlen gewärmt òn nó wéinijen Aaenblecken hätt dé Mann sei Mantel ausgezouh.
Dòò hätt dén Nordwend zougénn missen, datt dé Sónn vun den Zwäen dén Stärkschden wóar.
Der kald Wend on de Sonn
Nei’lich, em Fre’ijohr, wored gewehn.
Der kald Wend aus em hohen Norden on de Sonn hann meddennanner deschbe’dierd, dass de Fätzen gefloh senn, wer van ihnen zwei’jen der Stärkschd wär.
Grad do ess en Spatzie’rgänger, engemommeld en seinen dicken Wen’dermotzen, langschdgang.
Wie se dänen gesie’hn hodden, esen die Idee komm, onn se wohren sich aach soford dodriwwer änich:
Wer ed van uus ferdichbrengd, med seiner Kraft de Natur so se verännern, dass der Spatzie’rgänger gezwong ess seinen dicken Wen’dermotzen aus’sedouen, der ess der Stärkschd.
Do hod der kald Wend all Häweln en Bewejung gesätzd, ganz de’if engeotmet, on geblosd on geblosd, dass däm Spatzie’rgänger der eisisch Wend durch Marsch on Bän gang is.
Er hod geziddert on geschnaddert on seinen Motzen bis iwwer de Ohren gezoo.
Do wor der kald Wend med sei’nem Ladein am Enn.
Er hod engesie’hn, dass er hei iwwerflißig ess.
De Sonn hod dodroff schon lang gepauerd on schnell engegreff.
Med ihren warmen Strahlen hod se gestrahld on gestrahld.
No kurzer Ze’id schon hodden die Strahlen med ihrer Wärmd dänen Spatzie’rgänger getroff.
Do wor däm der elendich Schwäß ausgang.
Off der Stell hodder, so schnell wie er konnd, seinen dicken Wen’dermotzen ausgedo’on.
Schweren Herzens hod der kald Wend missen ze’ougenn, dass de Sonn am stärkschden ess.
Noch ämol hod er om lädschden Loch gepeff on sich dann schdikum verdreckd.
Wie nau gebor hod de Sonn sich do gefe’ihld, no so em langen Kampf med so em sturen Lufdikus, onn iwwer ed ganz Gesicht gestrahlt.
Die Sonn on de Nordwénd
De Nordwénd on die Sonn wòere mol wirrer merrenanner am zänke, wer von ihnne Zwa.i de Stärkere es, wie ne grad e Wannerer, der e dicke warme Mandel aanhott, iwwer de Wääch gelaaf kemmt.
Se horre séich geäänischt, dat der, de Stärkere senn soll, der denne Wannerer zwengt, séi Mandel òussedue.
De Nordwénd fängt gléich aan met Schwong on Schmackes se bloose on je meh er séich aastrengt, om so feschter mommelt séich der Wannerer en séi Mandel renn.
Nòh gewesser Zéit hott de Nordwénd genûch on gefft off.
Wei wòer die Sonn an der Reih.
Se hämelt die Loft fréindlich met ihre warme Strahle on e korze Aauebléck spärer hott der Wannerer séi Mandel òusgezoo.
Ewwei muscht de Nordwénd zugenn, darr´er verloor hott on die Sonn de Stärkere wòer.
Nordwind un Sónn
Sellemòls hodden sisch der Nordwind un die Sónn verstriet, wer von ihnen zwo der Stärkschte wär, grad dò wie e Wanderer mém warme Montel vorbeigang es.
Se wòren sich eenisch, dass der der Stärkschte wäre, der de Wanderer zwingen gääft de Montel aussedoun.
Der Nordwind hat mét allem wat er hott geblòòs, awwer je meh der geblòòs hott, je meh hat der Wanderer sisch en de Montel rengewéckelt.
Dò hott der Nordwind de Kampf ofgenn.
Awai hat de Sónn de Lóft mét ihre greilisch scheene Strahle warm gemacht.
Ònn et hat nét long gedauert, dò hat der Wanderer seine Montel ausgezoo.
Der Nordwind hott misse zougenn, dass die Sónn von ihnen zwo der Stärkschte wor.
Nordwind unn Sunn
Sellemols honn sich der Nordwind unn de Sunn verschdriet, wer vun ihne zwei wohl der Schdärkschde wäär.
Grad wie se so scheen om dischbediere ware, is e Wonnerer vorbeigetappt kumm, ingewiggelt in e digger warmer Monndel.
Dòò honn sich die zwei Schdreithähn iwwerleet, dass derjenije vun ihne der Schdärkschde wär, der woo denne Wonnerer zwinge gäängt, sei Monndel ausseziehe.
Dòò hat der Nordwind donn mit sei gonzer Kraft geblòòs, awwer je meh wie er geblòòs hat, umso feschder hat der Monn sei Monndel um sich erumgewiggelt.
Irjendwonn hat der Nordwind mise uffgenn.
Jetzt iss die Sunn kumm unn hat de Luft uffgewärmt mit ihr freindliche Schdrahle, unn im Null-Komma-Nix hat der Wonnerer sei Monndel ausgedòòn.
Dòò is em Nordwind nix onneres iwwerich geblieb, als wie zusegenn, dass de Sunn vun ihne zwei om Schdärkschde war.
Nordwend unn Sonn
Enesdaas hann de Nordwend unn die Sonn dischbedierd, wer de stärgschde von ihne ess.
Do kemmt grad e Wannera langschd, der hodd e warma Mandel ahn.
Se hodde sich geähnischd, dass der de stärgere senn soll, der de Wannera zwinge gäng, de Mandel ousseduhn.
De Nordwend had gebloosd wie vareggd.
Awwa, je meh a gebloost had, om so feschda had sich de Wannera en sei Mandel engemummd.
Endlisch had de Nordwend offgenn.
Jetz had die Sonn die Lofd offgeheizd, on schon no per Minudde had de Wannera de Mandel ousgedohn.
De Nordwend had misse zugenn, dass die Sonn am stärgschde es.
Dö Wënd ös ëm Nord’n on dö Sonn’
Dö Wënd ös ëm Nord’n on dö Sonn hunn sisch mo geschtritt, we funn hinnen zwenen dö Schtärkere wär, als grad ö Wanderer, dem ënön wärmën Mantël geweckelt woar, hinnen iwwer dö We gelaaf ös.
Sö hunn sisch gëänischt, dat den schtärkerön sä soll, den dö Wanderer zwëngt, sä Mantel öhszezë-ien.
Dö Wënd ös ëm Nord’n hätt ganz kräftdisch gebloos, äwwer je më-i öu gebloos hätt, desto fäschdä hätt sisch dö Wanderer ën sä Mantel ägëwëckëlt.
Dö Wënd ös ëm Nord’n hätt obgën.
Dou hätt dö Sonn do Looft mätt hieren frändlischen Schdraalen wërm gemaat u schunn no kozzër Zäät hätt dö Wanderer sä Mantel öhsgezo.
Dou hätt do Wënd ös ëm Nord’n zouge mössen, dat dö Sonn funn hinnen zwenen dö Stärkerën ös.
Der Nordwénd unn die Sónn
Der Nordwénd unn die Sónn hann sisch emòò gestriet, wer von ihnen zwei wohl der Stärkscht wär.
Dò es e Wannerer seiner Wääe daherkomm, der war in e warmer Mandel geklaaet.
Se sénn sisch äänisch wor, dass derjeenisch for de Stärkscht gelte sollt, wo den Wannerer dazu braaengt sein Mantel absetun.
Der Nordwénd hat geblòòst so stark wie er nure konnt, awwer wo er meh geblòòst hat, wo der Wannerer sisch feschder in sei Mantel engemómmelt hat.
Am Enn hat der Nordwénd de Kampf ófgenn.
Jetzt hat die Sónn die Lóft gewärmt mét ihre freundlische Strahle ónn schon nòò wenije Aueblicke hat der Wannerer sei Mandel ausgedòòn.
Dò móscht der Nordwénd zugenn, dass die Sónn von ihnen zwei der Stärkscht geween és.
Kalt Lofft vamm Norden onn Sonn
Dé kalt Lofft vamm Norden onn dé Sonn hann sich gestriet, wer vonn deen zwajn loo da Stärkscht wär, wéi enn Wanderer, wo enn warmen Mantel aan hott, loo an dem Wäch vorbei komm ess.
Sé senn sich schnell änich genn, datt der der Stärkere genn soll, wo dé Wanderer zwengen gäät, sein Mantel aus sé déuen.
Dé kalt Lofft vamm Norden hott mett aller Kraft gebloost, awwer wéi meh déi gebloost hott, hat sich da Wanderer feschder én seinen Mantel enngepackt.
Awei hat dé Sonn dé Lofft met den warmen Sonnenstrahlen warm gemach, onn ganz schnell hott da Wanderer den Mantel aus gedohn.
Doo hott missden die kalt Lofft vamm Norden zéu genn, datt dé Sonn von den zwaien doch stärker woor.
Nordwénd on Sonn
Gemähnerhand wooren die Zwaai, der Nordwénd on de Sonn, émmer gut komänné médenanner gewéén.
Awwer die lätscht Zeit hodden se Ärjer on Huddel.
Jéédvorääner hat van sich behaupt er wäa der Stärkscht.
Éndéém se so am däädijen on streiden wooren, kommt en Wanderer langes, der hot en dicken Mantel on sogar noch en Boné off on dick Händschen aan.
Die zwaai sén sich äänich gén.
Se han gewett, daß der, der ém stann és, daß der Mann sein dick Gezaichs ausdoun gääng, der Stärkscht wär.
Der Nordwénd wor sich sicher, daß er, wenn er nur ganz kräfdich bloosen gääng die Wett loo gewénnen gääng.
Er holt sich Kuraasch, holt déif Loft, macht ganz dick Backen on bloosd on bloosd.
Off äämool és ed em ganz dirmelich ém Kop gén, on et wor em ball némé ään doun.
Awwer naischts paséiert.
Ém Géjendääl.
Der Mann, der wéckelt sich émmer feschder én seinen Mantel on zéit sein Boné noch méh ént Gesicht.
Énnewänzich glaawd er schon némé draan, daser die Wett loo gewénnen kénnt.
Dodannoo wor dann de Sonn an der Reih.
Die hot ganétt soo vill se doun.
Se hat en gripsrot Gesicht gemach, on hat dann ihr schéén warem Strahlen én Gang gesetzt.
Die han dann de Loft gewärmt on et hat dann ganét lang gedauert do és et so mollich warem gén, daß der Mann sein waarm Gedéichs ausgedoon hat.
Der Nordwénd hat dann doch égesinn, daß de Sonn die Stärkscht van den Zwaaien wor.
Un danoo woren se nomool äänich médenanner.
De Nordwind unn die Sunn
De eisisch Wind vum Norde unn die Sunn hann e gewaldischer Dischbudd gehadd.
Jeder hadd gemennd, äär wär de Schdärgschd.
Wie dò e Mann, mimme digge Windermandel aan, vorbei kumm iss, hannse gemennd, das kinnde se jedzd doch gudd beweise.
Bei demm, wo er de’erschd de Mandel dääd ausduun, däär hädd dann gewunn.
De Wind had wie verriggd geblòòs unn geblòòs, awwer der Kerl had de Graache vum Mandel geschdelld unn ne noch e bissje feschder um sisch geschlaa.
De Wind hadd inngesien, dass er nix ausrischde kann unn die Waffe geschdreggd.
Jedzd war die Sunn draan.
Was had se sisch ins Zeisch geleed fer die diggschde Schdrahle aus sisch eraus ze holle.
Dò war uff äämòl e Hidz, unn der Mann had dabber misse sei Mandel ausduun.
Unn dò war glaar, wer de Schdärgschd iss.
Unn de Wind hads ohne ze grammeddschle geschluggd.
Der Nordwénd ónn de Sónn
Voor Jòhr ónn Daach dòò hott sich emòòl der Nordwénd mét de Sónn geschdriet, weer vaa sie Zwaai eindlich der schdäärkscht wäär.
Et wòòr graad éndeer Aauebléck, wó e Wanderer vóbbei gang éss, égemummelt én e waarmer Mantel.
Se hodden sich geäänicht, äss deer der schdäärkscht wäär, deer woo der Wanderer gäät zwéngen, sei Mantel ausseduun.
Der Nordwénd, deer hott geblòòs, só fescht wie er nuur kónnt.
Awwer jé meh eer geblòòs hott, ómsó feschder hott sich der Wanderer é sei Mantel égewéckelt.
Se gudder letscht, dòò hott der Nordwénd der Kampf endlich óffgénn.
Ónn dòòdernòòh, dòò hott dann de Sónn de Lóft waarm gemach mét ihr freindlich Schdrahlen.
Ó schón nòò e paar Aaueblécken, dòò hott der Wanderer sei Mantel ausgedòòn.
Ónn dòò hott der Nordwénd da misse zuugénn, äss de Sónn vaa sie Zwaai der schdäärkscht wòòr.